Vorige week heb ik namens de KLM Raad van Commissarissen, directie, medewerkers en oud-medewerkers condoleances overgebracht aan zijn echtgenote, mevrouw Diane Orlandini-Brown, hun kinderen en overige familieleden. Afgelopen zaterdag is door de voorzitter van de Raad van Commissarissen, de heer Hans Smits, en door mijzelf namens KLM een condoleancebericht geplaatst in NRC Handelsblad en De Telegraaf.

Sergio Orlandini trad in 1951 bij KLM in dienst en doorliep verschillende afdelingen binnen het bedrijf alvorens in 1970 toe te treden tot de directie. In 1973 volgde zijn benoeming tot president-directeur. Deze functie vervulde hij tot aan zijn pensionering in 1987 en daarmee na Albert Plesman langer dan enig ander president-directeur. Van 1988 tot 1993 had de heer Orlandini zitting in de Raad van Commissarissen, van waaruit hij nauw betrokken bleef bij het wel en wee van KLM. Ook nadien bleef hij op zeer betrokken wijze de ontwikkelingen in de luchtvaart volgen.

De heer Orlandini gaf leiding aan KLM in een tumultueuze periode. De introductie van Boeing 747 en DC-10 vliegtuigen maakten een verhoging van het rendement noodzakelijk. De bezettingsgraad moest omhoog en een verlaging van de operationele kosten was onvermijdelijk. Het was een tijd waarin KLM – net als nu – te maken had met enorme concurrentie, destijds onder andere van de sterk opkomende chartermarkt. Daarnaast kende KLM financiële tegenslagen als gevolg van een wereldwijde recessie en een stijging van de brandstofprijzen. Door ingrijpende maatregelen, waaronder personeelsreductie en andere efficiency maatregelen, lukte het na een aantal verliesgevende boekjaren om veertien jaar lang onafgebroken positieve bedrijfsresultaten te boeken.

Orlandini’s moeilijkste momenten waren wel die na het ongeval van de Boeing 747 ‘Rijn’ op Tenerife op 27 maart 1977, waarbij alle inzittenden om het leven kwamen. De tragiek en het verdriet bleven hem altijd bij. In de directievergaderzaal hing een schilderij met de afbeelding van een B747-300 startend in de regen. Het was deze afbeelding die hem inspireerde tijdens vergaderingen en bij moeilijke beslissingen, zo vertrouwde hij later de kunstenaar toe. Onder welke omstandigheden ook, Sergio Orlandini bleef de toekomst altijd vol vertrouwen tegemoet zien, ook bij tegenslag.

Onder president-directeur Orlandini groeide KLM gestaag. Het aantal passagiers verdubbelde bijna. De vracht nam meer dan tweehonderd procent toe, niet in het minst door de succesvolle introductie van de combi-vliegtuigen. Orlandini roemde de positieve en opbouwende sfeer onder zijn KLM medewerkers, die hem op hun beurt op handen droegen. Volgens Sergio Orlandini bestond KLM niet alleen uit vliegtuigen en andere investeringen. Voor hem vormden de mensen het hart van het bedrijf en daarin was iedereen belangrijk. Een gedachtegoed dat tot op de dag van vandaag voortleeft in KLM en waarmee we het verschil maken ten opzichte van onze concurrenten.

Door strategisch inzicht, uitgesproken visie op synergie van bedrijfsactiviteiten en een focus op de klant vormde hij KLM om naar een commerciële onderneming. Zijn Italiaanse afkomst was zichtbaar in zijn scherpe gevoel voor marketing en stijl, zijn Hollandse opvoeding in efficiëntie en handelsgeest. Bij zijn afscheid in 1987 was KLM gereed voor haar rol in wereldomvattende allianties.

Vanmiddag is de uitvaart van deze zo bijzondere man, die zoveel voor KLM heeft betekend. Veel KLM’ers leven mee met het verdriet van zijn echtgenote en kinderen. Ook ik. Persoonlijk herinner ik mij Sergio Orlandini vooral als een innemende en zeer betrokken man, die met de juiste combinatie van visie, leiderschap en inzet het bedrijf al die jaren zo goed en integer heeft geleid. Ik koester het laatste diner dat ik met hem en zijn echtgenote had, begin oktober, net na onze 96^e verjaardag. Hij was met 94 jaar 'toch echt nog jonger dan KLM', zo verzekerde hij mij. Zijn warme betrokkenheid en oprechte interesse in het bedrijf vatte hij vervolgens samen met de uitspraak: 'En wanneer komt die mooie Boeing 787 nu?'

Wij blijven deze icoon van ons bedrijf zeer dankbaar voor zijn betrokkenheid en alle jaren die hij aan KLM heeft gegeven.

Pieter Elbers - President-directeur KLM